Jicht in de teen
Jichtaanvallen kunnen zich op elk moment voordoen. Deze pagina biedt een overzicht van jicht in de teen, waaronder de symptomen, methoden voor pijnverlichting en strategieën om toekomstige aanvallen te voorkomen.
Symptomen
De scherpe, typische jichtpijn kan je dag, en óók je nacht, flink verstoren. Dit zijn de symptomen van jicht in de tenen:
-
Extreme gevoeligheid in je teen
-
Intense pijn, die lopen moeilijk maakt
-
Zwelling, ontsteking, met rode, glanzende huid
-
Schilferige, jeukende huid rondom en op het aangetaste gedeelte
-
Koorts, misselijkheid, braken
-
Meestal ervaar je een snelle toename van de pijn, vooral ’s nachts. In de dagen daarna neemt de pijn geleidelijk af.
​
Jichtknobbels of tophi
Ook kunnen zogenaamde 'jichtknobbels' of ‘tophi's’, ontstaan. Dat komt door een ophoping van gekristalliseerde urinezuren. Meestal zitten ze vlakbij het aangedane gebied, onder de huid.
Over het algemeen zijn deze knobbels niet pijnlijk, maar wel hinderlijk en niet zo fraai. Niet alle jichtpatiënten krijgen dergelijke knobbels. Echter, als ze eenmaal ontstaan, blijven ze vaak groeien en vermenigvuldigen ze zich [1].
Oorzaak
Jicht wordt veroorzaakt door de afzetting van gekristalliseerd urinezuur rondom gewrichten of het oor. Urinezuur, een toxisch afvalproduct, circuleert via de bloedbaan en wordt gevormd tijdens de stofwisseling van purines. Deze purines komen vrij bij celafbraak en de vertering van purinehoudende voedingsmiddelen [2].
Erfelijkheid in combinatie met leefstijl bepalend voor jicht
Een verhoogde urinezuurproductie kan genetisch bepaald zijn. De combinatie van erfelijke aanleg en een dieet rijk aan urinezuur-verhogende voedingsmiddelen kan echter leiden tot de ontwikkeling van jicht [3,4].
Vorming van urinezuurkristallen
Als het lichaam onvoldoende capaciteit heeft om de urinezuren te neutraliseren, dan zet het een noodmechanisme in. Alles is namelijk beter dan dat de urinezuren in het bloed blijven. Om ophoping in het bloed te voorkomen, worden de zuren omgezet in vaste kristallen en afgezet rondom de gewrichten. Deze afzetting kan ontstekingsreacties veroorzaken, resulterend in jicht [5].
Waarom rondom de gewrichten?
De precieze reden voor de afzetting van kristallen rond gewrichten is nog niet volledig opgehelderd. Er wordt gespeculeerd dat dit een beschermingsmechanisme voor het hart zou kunnen zijn, omdat de locatie tenen, vingers en oren er ver vandaan liggen.
Wat kun je doen? Ontzuren met basische producten
Het lichaam kan ondersteund worden in de neutralisatie van urinezuren, waarmee je de onderliggende oorzaak van jicht aangepakt. Deze aanpak, bekend als ontzuren of het herstellen van de zuur-base balans, impliceert de dagelijkse inname van alkaliserende supplementen [2].
Deze supplementen, gebaseerd op basische mineralen of voedingsstoffen zoals kruiden, kunnen bijdragen aan de vermindering of zelfs preventie van toekomstige jichtaanvallen. Nadere toelichting volgt.
Behandeling
Management van acute jichtaanvallen:
-
Minimaliseer druk op de aangedane tenen en leg ze indien mogelijk omhoog.
-
Gebruik een vochtige compres voor pijnverlichting; vermijd koude applicaties om verergering van de ontsteking te voorkomen.
-
Neem een pijnstiller.
-
Start na de afname van de acute pijn, voorzichtig met mobilisatie van het gewricht om verstijving en verkramping te voorkomen. Doe je dit niet, dan kunnen klachten sneller en heviger terugkomen. Let wel op dat je niet te veel druk zet. Beweeg rustig op geleide van pijn.
Dieetrichtlijnen
Voedingsmanagement speelt een cruciale rol bij jicht [4,6]. Hieronder volgen enkele essentiële dieetaanbevelingen. Voor een uitgebreid jicht-dieetplan, download het jichtbehandelplan, inclusief een gedetailleerd weekmenu en purine-index.
-
Zorg voor goede hydratie: minimaal 1-2 liter per dag, inclusief alkalisch water om de excretie van zuren, waaronder urinezuur, te bevorderen [6].
-
Vermijd de inname van geraffineerde suikers en alcohol [7].
-
Vermijd purinerijke voedingsmiddelen, dat kan de urinezuurproductie verhogen [8].
Structurele oplossing jicht
Hoewel farmacologische interventies acute symptoomverlichting kunnen bieden, adresseren ze niet de onderliggende probleem van jicht. Een alternatieve, meer holistische aanpak richt zich op ontzuring van het lichaam en leefstijlmodificaties [3,4,6,9,10].
Weten hoe dat werkt? Download hier het uitgebreide jichtbehandelplan, gebaseerd op recente wetenschappelijke inzichten en met bewezen effectiviteit bij duizenden mensen. Het omvat een ontzuringsplan, jichtweekmenu en beweegtips. ​
Ontzuren? Hier vind je basische suppletie
Bronnen
[1] Ma, L., et al. (2018). Clinical characteristics associated with subcutaneous tophi formation in Chinese gout patients: a retrospective study. Clinical rheumatology, 37, 1359-1365. 
[2] Zhang, Y., et al. (2012). Purine-rich foods intake and recurrent gout attacks. Annals of the rheumatic diseases, 71(9), 1448-1453. 
[3] Zhang, Y., et al. (2022). Healthy lifestyle counteracts the risk effect of genetic factors on incident gout: a large population-based longitudinal study. BMC medicine, 20(1), 1-12. [4] Yokose, C., et al. (2021). Dietary and lifestyle-centered approach in gout care and prevention. Current rheumatology reports, 23, 1-15. [5] Gout. Geraadpleegd op 15 augustus 2023 van: https://www.cdc.gov/arthritis/types/gout.html [6] Kanbara, A., et al. (2010). Urine alkalization facilitates uric acid excretion. Nutrition journal, 9, 1-5. 
[7] Lei, L., et al. (2018). Dietary sodium intake and serum uric acid: a mini-review. Pulse, 6(1-2), 124-129. [8] Zhang, Y., et al. (2012). Purine-rich foods intake and recurrent gout attacks. Annals of the rheumatic diseases, 71(9), 1448-1453. [9] Pillinger, M. H., & Mandell, B. F. (2020, June). Therapeutic approaches in the treatment of gout. In Seminars in Arthritis and Rheumatism (Vol. 50, No. 3, pp. S24-S30). WB Saunders. [10] Kakutani-Hatayama, M., et al. (2017). Nonpharmacological management of gout and hyperuricemia: hints for better lifestyle. American journal of lifestyle medicine, 11(4), 321-329.